Cynlluniau Ynni Ardaloedd Lleol yng Nghymru

‘Ar lan yr afon gwelodd goeden dal: o wreiddiau i goron yr oedd un hanner yn fflam a’r llall yn wyrdd â dail.’ Peredur, Mab Efrawg, Y Mabinogion

Trosolwg

Am y 4 blynedd diwethaf, tan ddechrau haf 2024, mae Afallen wedi bod yn bartner cyd-gyflenwi 18 o gynlluniau ynni ardal leol (LAEPs) ledled Cymru. Yn y cyfnod hwnnw rydym wedi arwain y gwaith o ymgysylltu â rhanddeiliaid ar gyfer pob Cynllun Ynni Ardal Leol a hefyd wedi arwain y gwaith ymgysylltu â rhanddeiliaid rhanbarthol ar gyfer Uchelgais Gogledd Cymru a Phrifddinas-Ranbarth Caerdydd.

Cynhaliwyd y cynlluniau peilot yn 2021, a chynhaliwyd cynllun peilot arall ar gyfer Cynlluniau Gweithredu Lleol ar gyfer Addysg Lleol yn Sir Benfro yn 2022; y tri mewn partneriaeth ag Arup. Yn ystod 2023 a dechrau 2024 rydym wedi ymgysylltu â rhanddeiliaid i’r partneriaid cyflawni rhanbarthol: Catapwlt Systemau Ynni ar gyfer Canolbarth Cymru; Arup a’r Ymddiriedolaeth Garbon ar gyfer Uchelgais Gogledd Cymru a Phrifddinas-Ranbarth Caerdydd. Cyflawnodd City Science o Gaerwysg weddill y Cynlluniau Dysgu ac Addysgu ar gyfer de-orllewin Cymru. 

Arweiniwyd ymagwedd Afallen gan ein cred graidd ym mhwysigrwydd pobl, pobl a phobl i gynaliadwyedd. Roeddem yn deall yr angen i wneud y mwyaf o werth cymdeithasol  Cynlluniau Ynni Ardaloedd Lleol (LAEPs) fel rhan o’r trawsnewid ynni cenedlaethol. Mae pobl a’r agweddau cymdeithasol yr un mor bwysig â’r dechnoleg wrth benderfynu sut mae’r trawsnewid yn digwydd. Yn Afallen, mae’r partneriaid a’n rhwydwaith cyswllt lleol yn cael eu hysgogi gan yr angen i wella dealltwriaeth a gweithrediad atebion technolegol i heriau cynaliadwyedd.

Rôl Afallen mewn cyflawni LAEP

Yn ystod ein hymglymiad rydym wedi cymryd rhan yn y gwaith o dreialu, a chyflwyno dull/methodoleg ymgysylltu â rhanddeiliaid LAEP Ofgem/Energy Systems Catapult LAEP, ac roeddem yn ffodus i gael cais i gyfrannu at ei ddatblygiad o ystyried ein profiad cynnar a pharhaus yn y LAEPs yng Nghymru. Ochr yn ochr â chyfrannu ein profiad a’n harbenigedd mewn mapio rhanddeiliaid, dulliau ymgysylltu a sut i gynnwys rhanddeiliaid, roeddem hefyd yn gallu defnyddio arbenigedd ehangach Afallen mewn: y trawsnewid ynni fel mater cymdeithasol a chymunedol, ac nid her dechnolegol a buddsoddi yn unig, cadwyn gyflenwi leol cefnogaeth a datblygiad, a dulliau o reoli arloesedd technolegol, megis methodolegau ystwyth.

Roedd y gweithgareddau ymgysylltu â rhanddeiliaid craidd yn cynnwys:

• Nodi rhanddeiliaid, eu mapio a chynllunio ymgysylltu
• Datblygu dulliau, dulliau a thechnegau ymgysylltu â rhanddeiliaid i alluogi rhanddeiliaid i gyfrannu ac i’n cleientiaid ateb eu cwestiynau ymchwil ym mhob un o’r camau gwaharddedig o fethodoleg gyffredinol LAEP
• Gweithio’n agos gyda’n partneriaid cyflenwi i wella’n barhaus a dysgu o bob cam a phob prosiect
• Darperir yn ddwyieithog gan dîm o arbenigwyr cyswllt a phartneriaid yng Nghymru

Ein partneriaid cyflawni, a arweiniodd y Cynllun Ynni Ardal Leol cyffredinol ar gyfer pob awdurdod lleol, oedd Arup ar gyfer y cynlluniau peilot a Sir Benfro, Energy Systems Catapult ar gyfer Canolbarth Cymru ac Arup/Ymddiriedolaeth Garbon ar gyfer Uchelgais Gogledd Cymru a Phrifddinas-Ranbarth Caerdydd. Ac rydym yn ddiolchgar iawn iddynt am y cyfleoedd.

Roedd Afallen’s yn cefnogi cyflawni’r rhan fwyaf o’r Cynllun Ynni Ardal Leol yng Nghymru:

1. Conwy a Chasnewydd – y 2 gynllun peilot gwreiddiol yn 2021
2. Sir Benfro – cynllun peilot pellach yn 2022
3. Canolbarth Cymru – Ceredigion a Phowys (2023-2024)
4. Uchelgais Gogledd Cymru (2023-2024)
5. Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, ac eithrio Pen-y-bont ar Ogwr, rhoddwyd cynllun ynni lleol ar waith cyn 2021 (2023-2024)

Roeddem yn gallu ymgysylltu â channoedd o randdeiliaid o ystod eang o grwpiau rhanddeiliaid, gan gynnwys: llywodraeth leol, busnesau’r sector preifat, menter gymdeithasol, ynni cymunedol, cymdeithas ddinesig leol, sefydliadau rhanbarthol a chenedlaethol, pob un â diddordebau a gwybodaeth am eu hynni lleol. system. Rydym wedi helpu i glywed, casglu a deall eu barn ar ynni a’r newidiadau y gellid neu y dylid eu gwneud. Ac er ein bod yn ymgysylltu â llawer, rydym yn gwybod bod mwy i’w wneud i ymgysylltu â phobl yn nyfodol eu system ynni leol.

Afallen a’i nod yw cadw mwy o’r economi a’r arbenigedd yng Nghymru

Roeddem yn gallu darparu’r nifer fawr hyn o Gynlluniau Gweithredu Lleol ar gyfer Cyflogaeth Lleol oherwydd ein tîm dwyieithog o ddwsin o gymdeithion sydd wedi’u lleoli ledled Cymru. Mae’r rhain yn weithwyr proffesiynol cynaliadwyedd lleol, a oedd yn aml yn gyfranogwyr gweithredol yn y systemau ynni lleol. Mae ein partneriaid a’n cymdeithion yn brofiadol iawn wrth gefnogi cleientiaid gyda:

Ymgysylltu â rhanddeiliaid, gan gynnwys mapio, cynllunio ymgysylltu a dulliau ymglymiad dyfnach

• Gwerth cymdeithasol
• Rheoli arloesi
• Cadwyn gyflenwi
• Llywodraethu cyflawni

Sefydlwyd Afallen i gyflawni nifer o nodau strategol, gan gynnwys cadw’r profiad economaidd, gwybodaeth o waith cynaladwyedd a wnaed, ar brosiectau fel y LAEPs, yng Nghymru gan yr arbenigwyr lleol sy’n gweithio arnynt. Drwy arwain y gwaith o ymgysylltu â rhanddeiliaid ar gyfer cymaint o Gynlluniau Lleol ar gyfer Addysgu Lleol, rydym wedi gwneud dechrau da ar gyflawni hyn.

Mae Afallen yn parhau i ddatblygu ei feddwl a bydd yn cyhoeddi ei waith ymchwil, dadansoddiad a myfyrdodau ar agweddau cymdeithasol-economaidd allweddol ar ynni ardal leol dros yr wythnosau a’r misoedd nesaf. Bydd blogiau cychwynnol yn ymdrin â gwersi a ddysgwyd o drawsnewidiadau eraill a meddyliau am werth cymdeithasol.

Rydym wedi ymrwymo i ddatblygu ffyrdd newydd o arloesi i wneud y mwyaf o werth cymdeithasol newidiadau a yrrir gan dechnoleg i weithgareddau systemau ynni lleol ledled Cymru gyfan. Fel coeden Peredur mae’r rhain yn wrthgyferbyniadau deinamig, sydd dim ond o’u cyfuno, yn creu cyfanwaith. Edrychwch allan am ein postiadau blog.

---

Llun gan Mike Erskine